گواتر: اخرین بندر از جهت مشرق است ( گوادر که سابقا" جزء ایران و در ایام تسلط و ظهور امرایمسقط انجا را مثل بیابان و بندر عباس و جزایر تابعه به عنوان اجاره در تصرف داشته و بعد از استردادنقاط دیگر گواتر به همان حالت در دست انها باقی مانده و فعلا" دولت انگلیس به نام مسقط دران دخل و تصرف می نماید و از جانب امام مسقط امیری در انجا حکومت میکند غیر از گواتر ایراناست)گواتر حدود هفتاد خانوار است و حدود دویست نفر جمعیت دارد . تا سال ۱۳۴۰ قمری که بندهاطلاع دارم دولت در انجا غیر از اداره گمرک هیچ موسسه ای ندارد که انهم عبارت از کومه ای بودکه از شاخ و برگ نخل ساخته بودند عایدی گمرک هم در ماه از چهل پنجاه تومان تجاوز نمی نمودبدیهی است اگر دقت زیادتری بعمل اید سه چهار برابر خواهد شد.مسافت بین گواتر و گوادر که از راه خشکی ۲۵ فرسخ و از طریق دریا با کشتی در صورت باد مناسبیک روزه راه است شغل عمده اهالی گواتر ماهیگیری است و دارای دوازده جهاز ماهیگیری می باشد
و خیلی بیش از مصرف خود اهالی ماهی صید می نمایند چنانکه در زمستان مقدار زیادی به گوادر
صادر می شود در سالهای بارندگی روغن و پنجه و ماش و ذرت و بعضی مجصولات دیگر از داخلهبلوچستان که بالا شهر و باهوکلات باشد وارد و به عمان و دیگر نقاط صادر می کند .
سکنه عموما" بلوچ و از اهل سنت و جماعت هستند و در موقع لزوم ضابط انجا می توانست در
حدود ۲۰۰ نفر تفنگچی از خود گواتر و اطراف مسلح نماید .
در سال ۱۳۴۰ قمری ضابط انجا جلال خان بلوچ بود که بر حسب ظاهر خیلی اظهار وطن پرستی وعلاقه نسبت به ایران می نمود و بی اندازه از اجانب اظهار نفرت می کرد . جلال خان از هر باری که وارد می شد به قرار شتری یک قران و مقداری از عین جنس از مکاری می گرفت .از هر چهار دانه ماهی که صید می شد یک دانه حق خان بود از عایدات گمرک یک ربع به جلال خان می دادند .از گواتر تا باهو کلات پنجاه میل است و کاروان در پنج روز این راه را طی مینماید از گواتر تا چابهار شصت و دو میل و راه عرابه رو است.